Kurtuluş Savaşı yıllarında Mudanya çevresindeki Kuvayı Milliye güçlerinin reisi
Hafız AHMET HAMDİ EFENDİ (EROZAN)
Mudanya'nın yerlilerinden, zeytin tüccarı Hafız Ahmet Hamdi Efendi, Mudanya'nın düşman işgaline uğradığı yıllarda Kuvayı Milliye reisi olarak direnişi organize eder ve ardından İstiklal Madalyası alır. Bu madalyayı bugün Bursa Milletvekili olan torunu Ahmet Kamil Erozan, gururla taşımaktadır.
XIX.yüzyılın ortalarından itibaren Kafkasya'dan, Artvin civarından kimi Müslüman –Türk halklar; etnik ayrımcılığa uğramaları, inanca baskı ve savaş gibi nedenlerden dolayı Anadolu'ya göç etmek zorunda kalmışlardır. Küçük Asya'nın değişik yerlerine konup yerleşen bu göçmen kafilelerinden bir bölümü de Bursa'ya gelmiştir. Bunların arasında 1920'de müftü olan Ahmet Hamdi Efendi'nin ailesi de vardı. Müftü Ahmet Hamdi, Mudanyalı adaşı Hafız Ahmet Hamdi (Erozan) ile irtibat halinde olan bir kişiydi.
Yunan askerlerinin 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkarma yapmaları ile 'Kurtuluş Savaşı' başladı. Mudanya, 8 Temmuz 1920 günü Yunan kuvvetleri tarafından işgal edildi. O zamanın padişahı M. Vahdettin işgalcilere ses çıkarmadığı gibi halkın da bunlara karşı koymaması için ikna etmek üzere Anadolu'ya 'Heyeti Nasiha' adı altında gruplar gönderiyordu. Bu manada din adamlarından da yardım isteniyordu. Bu konuda; İstanbul'da oturan Dürrizade Abdullah adlı Şeyhülislam; işgalcilere karşı konulmaması, çeteci Kemalistler'in ihbar edilmesini içeren bir fetva yayınlamıştır. Buna karşı M. Kemal yanlısı, 'Kuvayı Milliyeci' Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi ise 16.09.1920 tarihinde bunun tam zıttı bir fetva yayınlayarak, 'Milli Güçler'den yana olduğunu gösteriyordu. O tarihlerde Mudanya Müftüsü olan Mehmet Niyazi Efendi bu ikinci fetvanın altına imzasını atmıştır.
Anadolu sathında bunlar yaşanıyorken, Mudanya ve Bursa'da neler oluyordu?! Şimdi de bunlara bir bakalım:
Temmuz 1919'da Bursa'da Setbaşı Semti'nde bir bakkal dükkânında 'Redd-i İlhak Cemiyeti' kuruluyordu. Bu cemiyet'in amacı; Yunanistan'ın istediği güneyde Akdeniz'deki Meis adasından kuzeyde Kocaeli – Bursa hattının batısında kalan Anadolu topraklarının Yunanistan'a ilhakını yani onlara bırakılmasını önlemeye çalışmaktı.
Mudanya'da bu cemiyeti kuranların en başında Hafız Ahmet Hamdi Efendi vardı. Mudanya'nın yerli halkından olup, zeytin ticareti yapmaktaydı.
Bu arada işgali hukuki yollardan önlemek üzere 'Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri' kuruldu. Mudanya'da bu cemiyetin kurucuları arasında Hafız Ahmet Hamdi Efendi de bulunuyordu. Söz konusu dernek onun gayreti ve önderliği ile Ekim 1919'da kuruldu. Burada sözü edilen Hafız Ahmet Hamdi Efendi ile o yıllarda Bursa Müftüsü olan (vekaleten yürütürken 28.03.1920 ile 04.03.1929 tarihleri arasında asaleten görev yapmıştır) diğer Ahmet Hamdi Efendi birbirine karıştırılmamalıdır. O dönemin aslen Kafkasya göçmeni olan Bursa Müftüsü Ahmet Hamdi Efendi, Mudanyalı Kuvayı Milliyeci Hafız Ahmet Hamdi Efendi'ye halkı bu konularda uyarmak için telkinlerde bulunmuştur.
Bu yazıda sözü edilen Mudanyalı Hafız Ahmet Hamdi Efendi; o dönemde Kaymakam Asaf Bey ve daha sonraki Mudanya Kaymakamı Zeynel Abidin Bey (Özmen), Mustantik (sorgu hakimi) Abdullah Galip Tokça, Carta Ayşe, Mehmet Saip Bey (Çelikel), Karpuzoğlu Abdi Bey, Mülazım Şükrü, Komiser Muharrem gibi millici, vatansever kimselerle irtibat halinde bulunarak Mudanya çevresindeki 'Kuvayı Milliye' güçlerinin başına geçmiştir. Bu milli milislerin reisi olmuştur. Bunlar Mudanya çevresindeki ormanlık ve çalılık alanlarda ya da bazı örgüt üyelerinin evlerinde gizlendiler. Tehlikeli bir duyum aldıklarında hemen yer değiştirip izlerini kaybettirmeye çalışırlardı. Adamları ile gizli gizli haberleşirlerdi. Bunların görevi, halkı bilinçlendirip aydınlatmaya çalışmak, milli güçlere yardımcı olmaktı. Anadolu'ya silah ve cephane göndermek için olağanüstü gayret sarf etmişlerdir. Rum ve Ermeni çetecilerle de mücadele edilmiştir.
Hafız Ahmet Hamdi Bey'e bu gibi hizmetlerinden dolayı, Kurtuluş Savaşı bitiminde 'İstiklal Madalyası' verilmiştir. Söz konusu madalyayı bugün Bursa Milletvekili olan torunu, emekli büyükelçi Ahmet Kamil Erozan gururla göğsünde taşımaktadır.
Sözü edilen Bursa Milletvekili Ahmet Kamil Erozan'ın babası Agah Erozan ise, Fatih Kaymakamı iken 1950'de Demokrat Parti'den Bursa Milletvekili seçilir. Ayrıca Fenerbahçe Başkanlığı da yapar. Ahmet Kamil Erozan ise, babası milletvekili seçildiğinde daha iki aylıktır. Önce Ankara, ardından İstanbul yatılı okul ve Mektebi Mülkiye derken, diplomasi görevi ile Bursa'dan uzun yıllar uzak kalır. 43 yıllık Dışişleri mesaisi döneminde çok önemli görevlerde bulunur. Bosna-Hersek Büyükelçiliği yapar. Aralıklarla geldiği Bursa'da babaannesinin evini bulur. Tabii el değiştirmiştir.
Haftaya: M. Hayri İpar
