“Mudanya Mütareke Heyeti”nden(mizden) Batı Cephesi Kurmay Başkanı(mız) Tuğgeneral Asım Gündüz’e saygı ile
Asım Gündüz, (1880, Kütahya-14 Ocak 1970, İstanbul).
Kütahya Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra Kuleli Askeri Lisesi.
1905 yılında Harp Akademisinden Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun.
“Mustafa Kemal” ile aynı sınıfta okumuş.
- 1909-1911 Alman Harp Akademisinde öğrenim ve Alman Genelkurmayında staj.
- 27/11/1911 Binbaşı10. Kolordu 1. Şube Müdürü,
- 22/01/1912 Genelkurmay 3. Şube,
- 4/06/1912 Harp Okulunda tabiye öğretmeni, Şehzade Öğretmeni.
- 29/09/1912 Balkan Savaşı süresince Genel Karargâh Harekât Şube Müdürü Yard,
- 17/01/1914 İstihkâm Kıtaları ve Müstahkem Mevkiler Müfettişliği Kurmay Başkanı.
- 13/05/1917 3. Kolordu Kurmay Başkanı,
- 18/09/1917 Sina Cephesi Kurmay Başkanı,
- 10/10/1917 8. Ordu Kurmay Başkan Vekili,
- 17/02/1918 48. Tümen Komutanı
- 02/11/1918 Şam dolayları İngilizlere esir.
- 4/08/1919 Esaretten İstanbul’a dönüş,
- Harp Akademisinde tabya öğretmenliği.
- Şehzade Öğretmenliği.
- 3 Ağustos 1921’de Anadolu’ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşı‘na katılış.
- 30 Ağustos 1921 tarihinde Batı Cephesi Komutanlığı Kurmay Başkanlığı.
3-11 Ekim 1922 Mudanya Mütarekesi’nde Garp Cephesi Orduları Komutanı İsmet Paşa’nın başkanlığındaki heyette, Tuğg. Asım Gündüz Batı Cephesi Komutanlığı Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. (2)
- 2/09/1923 Genelkurmay II. Başkanlığı.
- 30/08/1926 Korgeneral.
- 30/08/1937 Orgeneral
- 1938, Hatay’ın Türkiye’ye katılması için Hatay’da Fransızlarla yapılan görüşmelerde Türk Askerî Heyeti’nin Başkanlığı.
- 1/12/1943 Yüksek Askeri Şura üyeliği.
- 3/08/1945 Yaş haddinden emekli.
Emekli olduktan sonra VIII. ve IX. dönem TBMM Kütahya Milletvekili seçilmiş. 1954 yılına kadar bu görevini sürdürmüş.
Daha sonra Kadıköy Bahariye’deki Köşkü’nde vefat ettiği 14 Ocak 1970 tarihine kadar yaşamını sürdürmüş. Naaşı, İstanbul Garnizon Komutanlığı’nın hazırladığı askerî törenle Bahariye’deki evinden alınarak Kadıköy’den Dolmabahçe’ye ve oradan Harbiye’ye getirilerek askerî törenle Şişli Camii’nde kılınan cenaze namazından sonra Zincirlikuyu’daki Aile Kabristanı’na defnedilmiş.(1) Allah Rahmet Eylesin.
İŞTE BÖYLESİNE BİR HAYAT:
Özetle;
1) “Eğitimi”:
Kütahya Rüştiyesi, Kuleli Askeri Lisesi, Harp Akademisi, Alman Harp Akademisi ve Alman Genel Kurmayın da Staj.
2)“Komuta”ları:
3. Kolordu Kurmay Başkanlığı, Sina Cephesi Kurmay Başkanlığı, 8. Ordu Kurmay Başkan Vekili, 48. Tümen, Harp Akademisi Taktik Öğretmenliği, Şehzade Öğretmenliği, Genel Kurmay 2. Başkanlığı, Batı Cephesi Kurmay Başkanlığı, Genel Kurmay Başkanvekili, 8. Kolordu, 9. Kolordu, 5. Kolordu, Yüksek Askeri Şura Üyesi.
3) “Katıldığı Savaşlar”:
Balkan Savaşları,1. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı
4)“Esareti”:
Şam dolaylarında İngilizlere esir.
5) Türk Askeri Heyetlerinde “Temsilen” Bulunduğu Antlaşmalar:
-Mudanya Mütarekesi Heyet Üyesi
-Hatay Antlaşması Heyet Başkanlığı
6) TBMM Kütahya Milletvekili
7) Çok sayıda Nişan ve Madalyaları
8) Yazdığı kitaplar
Orgeneral Asım Gündüz’ün ATATÜRK’le ilgili sözleri
“Orgeneral Asım Gündüz;
Milli mücadele; o mücadelenin içinde olmayanların kavrayamayacağı bir mucizedir. İman, azim ve vatanseverliğin şahlanışıdır. Mustafa Kemal, bu mucizenin tek ve gerçek kaynağı idi. Bu umutsuz dönemlerde O, bizim için umut ve sığınma kaynağı olmuştur. Daima sakin, vakur ve alçakgönüllüydü. Mareşal (Fevzi Çakmak), İsmet (İnönü) Paşa, ben ve ötekiler her şeyin bittiğini sandığımız zamanı yaşadık, O, aramızda bir istisna idi. Milletimizin yüceliğine, canlılığına güvenini bir an için olsun kaybetmiyordu. Milletler, böyle ölüm-kalım anlarında bağırlarından çıkardıkları müstesna değerlerin kişiliğinde umutlarını mihraklaştırırlar.
Bu günkü kuşaklar, bilmelidir ki Türklüğün milli mücadeledeki bu eşsiz şahsiyetinin adı Mustafa Kemal’dir.” (3) (Mustafa Kemalim sitesinden)
GELELİM; “Tuğgeneral” Asım Gündüz’ün “MUDANYA MÜTAREKESİ”NDEKİ KONUMU VE “MÜZE’DEKİ YERİNE”
“Mudanya Ateşkes Antlaşması (3-11 Ekim 1922)
Mustafa Kemal Paşa, İtilaf Devletleri’ne ateşkes için görüşmelerin Mudanya’da başlanılmasını önermişti. Bu arada Başkomutanlık namına olağanüstü yetkilere sahip olmak üzere Garp Cephesi Orduları Komutanı İsmet Paşa’yı temsilci olarak seçtiğini de bildirmişti. Mütareke’nin amacı askeri hareketin durdurulması ve özellikle işgal kuvvetleri ile Türk birlikleri arasında olası bir çatışmanın önüne geçilmesiydi. Türkiye için ise esas dâva, Yunanlıların en kısa zamanda Türk topraklarını boşaltarak, Meriç’e kadar bütün Trakya’nın bize teslim edilmesiydi. Bundan sonra asıl barışa gidecek yol açılabilirdi.
3-11 Ekim Mudanya Ateşkes Antlaşması’nda (Mütareke) İsmet Paşa başkanlığındaki Türk Heyeti; Batı Cephesi Kurmay başkanı Tuğgeneral Asım Gündüz, Yrb. Tevfik Bıyıklıoğlu, Bnb. Seyfi Düzgören ve Kızılay 2. Başkanı Hamit Bey’le iki yazmandan oluşuyordu. Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ile Refet Bele’nin de Mudanya’da kalmaları uygun görülmüştü.
İngilizleri General Harrington, Fransa’yı General Charpy, İtalya’yı da General Monbelli temsil ediyordu. Yunanistan General Mazarakis ile Sarıyanis’i delege olarak atamıştı. Fakat bunlar Mudanya’ya kadar gelmiş olmakla birlikte görüşmelere katılmamışlardı.(2)”
SON SÖZ;
Yurttaşım ve de Kütahya Vilayeti’nden hemşehrim olması ile de ayrıca şereflendiğim, Halaskârgazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Kurtuluştan-Kuruluşa” silah ve fikir arkadaşlarından olan bu seçkin insan Orgeneral Asım Gündüz’ü “30 Ağustos Zaferimizin” 102. yılında şükranla anıyorum.
Mudanya Mütareke Müzesi’nde Mütareke Heyetimizin Başkan İsmet Paşa ile çekilmiş fotoğrafının dışında o zamanki rütbesi ile Tuğgeneral Asım Gündüz’le ilgili bir bilgiye rastlayamadım.
“Asım Paşa’nın Yatak odası” levhası hariç tabii(?!?). “Asım Paşa’nın yatak odası” tabelasının müzenin anlam ve önemi göz önüne alındığında “hafif” kaçtığını düşünmekteyim bir yurttaş olarak. Geçici olarak kaldığı bu yatak odasının levhası oda içine alınabilinir ve Oda duvarlarına (o zaman ki rütbesiyle) Tuğgeneral Asım Gündüz’le ilgili bilgi, belge, fotoğraflar asılabilinirdi. Az ve öz tabii. Önerimizdir.
Mudanya’ya; Anıtı ile Müzesi ile Mütareke Meydanı ne güzel yakışmış…
30 Ağustos Zaferimizin 102. Yılını sonsuz gurur ve onurla kutladık. Bu şerefi bize yaşatanlara; başta Halaskârgazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere silah arkadaşlarını minnetle anıp, şehitlerimize de Allah’tan rahmet diliyorum.
Kaynakça:
- Kütahya “Orgeneral Asım Gündüz İlkokulu” sitesinden
- İnönü Vakfı, Prof. Dr. Zeki Arıkan;
- “3-11 Ekim 1922 Mudanya Ateşkes (Mütareke) Antlaşması”
- “Mustafa Kemalim” sitesinden
- Dumlupınar Gazetesi’nden